Nga "giơ sẵn nắm đấm", Taliban đừng hòng giở trò: Thông điệp ông Putin đậm mùi thuốc súng!

Cuộc tập trận quân sự của Nga là màn phô trương lực lượng nhằm thể hiện sự sẵn sàng trừng phạt Taliban nếu lực lượng này vượt khỏi ranh giới cho phép.

Khi chính phủ Afghanistan sụp đổ trong tuần này ở Kabul và Mỹ nỗ lực tăng tốc sơ tán, hàng trăm xe bọc thép và pháo binh của Nga có thể được nhìn thấy cách đó hàng trăm km, trên biên giới với Tajikistan.

Đó là một phần trong cuộc tập trận quân sự cấp cao diễn ra chỉ cách vị trí của Taliban khoảng chừng 15km. Các cuộc tập trận thể hiện rằng giờ đây Nga sẽ đảm nhiệm vai trò bảo vệ Trung Á khỏi bạo lực tiềm tàng.

Phải cho Taliban thấy nắm đấm

Trong cuộc tranh giành quyền lực và ảnh hưởng ở Trung Á kéo dài thời hậu Xô Viết, một nhân vật nổi trội hơn bao giờ hết đã xuất hiện từ sự hỗn loạn và rối ren của Afghanistan. Không ai khác ngoài Nga.

"Tôi sẽ không nói con thú đã bị thương", Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov mô tả việc NATO và các lực lượng Mỹ rút khỏi Afghanistan. "Nhưng đây là một nhóm các quốc gia đang hứng chịu đau đớn và khó khăn trong việc từ bỏ các vị trí trên thế giới mà họ đã quen trong nhiều thập kỷ".

Cuộc tập trận của Nga là thông điệp sắt đá gửi Taliban.

Việc Nga củng cố vị thế trong các vấn đề an ninh Trung Á một phần đến từ tác động to lớn từ việc Taliban lên nắm quyền. Nga, Trung Quốc và Pakistan đều có thể giành được ảnh hưởng trong các vấn đề khu vực với sự rút lui của phương Tây.

Từ châu Mỹ Latinh đến Đông Âu, Nga đã cạnh tranh ảnh hưởng bằng cách liên tục khẳng định rằng những quốc gia tại đây không thể tin cậy vào Mỹ. Nikolai Patrushev, Thư ký Hội đồng Bảo an Nga, cảnh báo rằng những người bạn của Mỹ ở Ukraine cũng có thể sớm thất vọng theo cách tương tự.

Sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ Tổng thống Ashraf Ghani cũng là một minh chứng cho chiến lược xây dựng mối quan hệ ngoại giao kéo dài nhiều năm của Nga với Taliban.

Khi các nhà ngoại giao phương Tây chạy trốn khỏi Kabul trong tuần này, các quan chức Nga đã ở lại, trong khi Taliban đảm bảo an ninh cho Đại sứ quán Nga.

Arkady Dubnov, một chuyên gia Nga về Trung Á, mô tả chiến lược của chính phủ Nga trong việc xây dựng mối quan hệ với Taliban là "chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa hoài nghi và tính toán kép".

Tuy nhiên, các cuộc tập trận quân sự của Nga ở biên giới đại diện cho một khía cạnh khác trong chiến lược của nước này. Đó là một cuộc phô trương lực lượng nhằm thể hiện sự sẵn sàng trừng phạt Taliban nếu bước ra ngoài ranh giới.

"Bạn có thể nói chuyện với Taliban nhưng cũng cần phải cho họ thấy nắm đấm", Daniel Kiselyov, biên tập viên của Fergana, một trang báo tiếng Nga chuyên về Trung Á, cho biết.

Nga sẽ thay thế chiếc ô an ninh của Mỹ.

Thay thế chiếc ô Mỹ

Ngoài Afghanistan, Nga vẫn phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ chính sách ngoại giao cơ sở hạ tầng và tín dụng của Trung Quốc ở Trung Á, trung tâm của sáng kiến ​​Vành đai và Con đường của Bắc Kinh.

Nhưng sự hiện diện an ninh của Nga sẽ là nòng cốt. Dấu chân quân sự rộng lớn mà Mỹ thiết lập ở các quốc gia thuộc Liên Xô cũ ở Trung Á đã biến mất.

Như Edil Baisalov, đại sứ Kyrgyzstan tại Anh, đã nói một cách cô đọng trong cuộc phỏng vấn với New York Times: "Những ngày tháng tuyệt vời của nước Mỹ ở Trung Á đã trôi qua từ lâu".

Andrei Serenko, phóng viên chuyên về các vấn đề Afghanistan tại Nezavisimaya Gazeta, cho biết: "Nga có thể nhanh chóng khôi phục vị thế của mình ở Trung Á. Họ sẽ đặt chiếc ô an ninh của mình lên thay cho chiếc ô của Mỹ đang biến mất".

Tuy nhiên, không phải sự rời đi của Mỹ là điều Nga hoàn toàn mong muốn. Chuyên gia Dubnov nói rằng Moscow sẽ rất vui nếu Mỹ ở lại Afghanistan và tiếp tục gánh vác gánh nặng ngăn chặn đất nước này trở thành thiên đường cho các nhóm khủng bố quốc tế.

Điện Kremlin coi nguy cơ các phần tử Hồi giáo cực đoan và buôn ma túy xâm nhập vào các nước cộng hòa hậu Xô Viết ở Trung Á, từ đó tiến vào Nga, là một mối đe dọa nghiêm trọng.

"Sẽ là điều tuyệt vời đối với chúng tôi khi người Mỹ làm công việc lôi những cái đầu nóng ra khỏi đám cháy ngoài đó", Dubnov mô tả.