Các quốc vương Ả Rập quan tâm đến Abakan của Nga

Tổ hợp tên lửa phòng không mới của chúng ta (Nga) có thể làm gì và nó tốt hơn “Patriot” của Mỹ ở điểm nào?

Lại xin giới thiệu tiếp loạt bài về vũ khí- trang bị kỹ thuật quân sự Nga- Mỹ của chuyên gia quân sự, nguyên kỹ sư chính Phòng Thiết kế Tên lửa TSIMASH Vladimir Tuchkov để cùng tham khảo.

Bài viết với với tiêu đề và phụ đề trên đăng trên “Svobodnaia Pressa” ngày 14/8/2021.

Xe phóng 51P6E2 (Ảnh: Anton Novoderezhkin / TASS)

Tập đoàn "Almaz-Antey" lại chế tạo một tổ hợp tên lửa phòng không mới nữa- tổ hợp "Abakan". Một số nguồn tin từ Tổ hợp công nghiệp-quốc phòng Nga vừa mới khẳng định với báo “Gazeta.ru” rằng các nhà chức trách Saudi Arabia đang rất quan tâm đến tổ hợp này.

Tổ hợp "Abakan" sẽ được giới thiệu lần đầu tiên với đầy đủ “cơ số” tại Diễn đàn quân sự-kỹ thuật quốc tế "Army-2021" sắp được tổ chức tại tỉnh Matxcova từ ngày 22 đến ngày 28 tháng 8 tới.

Nhưng ngay từ bây giờ, sau một loạt các cuộc tham vấn và đàm phán sơ bộ giữa đại diện của Matxcova và Riyadh, có thể nói rằng : rất nhiều khả năng nhiệm vụ bảo vệ thủ đô Ả Rập Saudi sẽ được “giao” cho “Abakan” Nga chứ không phải cho “Patriot” Mỹ.

Tổ hợp “Patriot” PAC-3 (Nguồn Military-Today)

Tổ hợp "Patriot" Mỹ trong nhiều năm liền đã không thể đảm bảo cuộc sống yên bình tại thủ đô của Vương quốc, - Riyadh liên tục bị quân Houthis nã tên lửa đạn đạo chiến thuật từ lãnh thổ Yemen.

Trong khoảng thời gian này, đã có một số lần hệ thống phòng thủ chống tên lửa bào vệ thủ đô bị những phiên bản cải tiến thô sơ từ tổ hợp tên lửa Liên Xô đã cũ "Scud" chọc thủng.

Những cuộc tấn công tên lửa như vậy vẫn không chấm dứt ngay cả khi người Mỹ đã cung cấp cho Ả Rập Saudi phiên bản “Patriot” mới nhất- “Patriot PAC 3”.

Cụ thể, vào mùa thu năm 2015, một quả tên lửa của quân Houthi đã bắn trúng căn cứ không quân lớn nhất của Ả Rập Saudi mang tên Vua Khaled.

Vào tháng 9/2019, kho dầu lớn nhất của Saudi là Aramco đã bị tên lửa và máy bay không người lái cảm tử tấn công.

Một số quả tên lửa đã bắn trúng mục tiêu, đám cháy tại kho dầu này đã dẫn đến một cơn sốt trên sàn giao dịch dầu thế giới.

Trong khi đó các tổ hợp “Patriot” không hề có phản ứng gì trước cuộc tấn công này, có nghĩa là các radar của tổ hợp đã không phát hiện được vật thể đe dọa nào trên bầu trời.

Chính vì vậy, không có gì ngạc nhiên trước “mong muốn” của Riyadh có được thứ gì đó đáng tin cậy hơn các tổ hợp tên lửa phòng không của Mỹ.

Tổ hợp “Abakan” Nga có thể làm được những gì? Một số chuyên gia nói rằng đây là tổ hợp phi chiến lược đầu tiên và duy nhất trên thế giới chuyên chống lại các mục tiêu tốc độ cao bay theo quỹ đạo đạn đạo.

Tổ hợp này không phải là tổ hợp chiến lược theo cái nghĩa là nó không được chế tạo để đánh chặn các tên lửa đạn đạo xuyên lục địa.

“Phạm vi quyền hạn” của nó- các tên lửa đạn đạo chiến thuật và tên lửa đạn đạo chiến dịch- chiến thuật có tầm bắn nằm trong phạm vi 500 km. Tức chính những quả tên lửa mà người Houthi đang bắn vào lãnh thổ Ả Rập Saudi.

Việc tổ hợp "Abakan" được “chuyên môn hóa” sâu- nó không được thiết kế để đánh chặn các mục tiêu khí động học, có nghĩa là các máy bay và tên lửa hành trình (có cánh) - lại được coi là một ưu điểm.

Lý do được đưa ra để giải thích- vì không phải phân tán các nguồn lực của tổ hợp cho các kiểu mục tiêu khác nhau nên "Abakan" có thể đối phó với các mục tiêu đạn đạo một cách hiệu quả nhất.

Nói như vậy chỉ đúng một phần. Ý nghĩa chính của việc rút gọn các chức năng của nó là để giảm giá thành của tổ hợp tên lửa phòng không sắp được chào bán trên thị trường vũ khí thế giới này.

Đối với nhiều khách hàng, chuyện này quả thực rất quan trọng. Nhưng, tất nhiên, không phải là đối với Ả Rập Saudi- một trong những quốc gia giàu nhất thế giới.

Nhưng còn về chuyện "Abakan" là tổ hợp “phi chiến lược đầu tiên và duy nhất trên thế giới”, được thiết kế chuyên để đánh chặn chỉ tên lửa đạn đạo, thì rõ ràng những người nói như vậy đã hơi quá lời.

Mỹ cũng có một tổ hợp THAAD (Theater High Altitude Area Defense) "đầu tiên và duy nhất" như vậy, được đưa vào trang bị năm 2008.

Đúng là nó có nguyên tắc đánh chặn khác – đánh chặn ngoài bầu khí quyển, các tên lửa phòng không của nó có khả năng bắn hạ mục tiêu ở độ cao lên tới 200 km. Trong khi đó, "Abakan" chỉ phải bắn hạ tên lửa trong bầu khí quyển ở độ cao tối đa 25 km.

Khi làm quen với những tính năng của "Abakan" mà Tập đoàn “Almaz-Antey” giới thiệu vào năm ngoái tại diễn đàn "Army-2020", chúng ta thấy rõ rằng đây chính là một biến thể khác của tổ hợp tên lửa phòng không lục quân S-300V4.

Nói chính xác hơn- đây là phiên bản “rút gọn” của S-300V, vì đã “tước đi” của nó chức năng đánh chặn các mục tiêu khí động học.

Tổ hợp “Abakan” còn khác các tổ hợp tên lửa phòng không lục quân ở chỗ tất cả các trang thiết bị đều được chuyển từ khung gầm xe bánh xích sang các khung gầm xe bánh lốp.

Các quốc gia ở Trung Đông “thích” các xe bánh lốp hơn xe bánh xích, bởi vì không có vùng đầm lấy nào ở khu vực này.

Lịch sử của các tổ hợp tên lửa phòng không lục quân tầm xa hiện đại có chức năng để bảo vệ bộ đội trước các đòn tấn công từ trên không khi đóng quân tại các căn cứ, khi hành quân và cả khi tiến hành các hoạt động tác chiến, cụ thể như sau.

Năm 1983, đưa vào trang bị tổ hợp tên lửa phòng không 9V81 S-300V “Antey-300V” được phát triển từ tổ hợp tên lửa phòng không S-300 chuyên thực hiện nhiệm vụ bảo vệ các mục tiêu cố định và các khu vực được giao chịu trách nhiệm- trong đội hình của Bộ đội Phòng không.

Sau một khoảng thời gian khá dài, vào cuối những năm 2010, xuất hiện một phiên bản hiện đại hơn- đó là tổ hợp tên lửa phòng không 9V81M S-300VM và phiên bản xuất khẩu của nó- “Antey-2500”.

Và sau cùng, đó là tổ hợp tên lửa phòng không S-300V4, vào thời điểm hiện tại đang là tổ hợp phòng không / phòng thủ chống tên lửa mạnh nhất của Lục quân Nga, với những khả năng đánh chặn tên lửa đạn đạo tầm trung xuất sắc.

Từ mẫu tổ hợp này, vào cuối thập kỷ trước, Nga bắt đầu triển khai sản xuất tổ hợp “Antey-4000” để xuất khẩu.

Sức mạnh tấn công chính của các hệ thống tên lửa phòng không lục quân, bắt đầu từ S-300 V, là tên lửa được gọi là “tên lửa hạng nặng” 9M82MDE – đây là kiểu tên lửa được sử dụng trong tất cả các biến thể của tổ hợp tên lửa phòng không dòng S-300. Tên lửa này cũng được sử dụng cho tổ hợp "Abakan".

Tốc độ tối đa của tên lửa nhiên liệu rắn hai tầng này- 2600 m / s hay 8 M. Trọng lượng khối tác chiến bộc phá- nổ mảnh định hướng- 150 kg. Ngòi nổ radar bán chủ động không tiếp xúc.

Trên “Antey-4000” còn sử dụng hai kiểu tên lửa nữa, nhưng nếu tính đến “sự rút gọn chức năng” của Abakan, tổ hợp sẽ không có các tên lửa này.

Tên lửa "hạng nặng" có nhiều khả năng, chứ không riêng chức năng đánh chặn tên lửa đạn đạo – tên lửa đạn đạo chiến thuật, tên lửa đạn đạo chiến dịch- chiến thuật và tên lửa đạn đạo tầm trung.

Nó còn có khả năng đánh chặn các mục tiêu khí động học. Nhưng tên lửa trang bị cho “Abakan” sẽ không có khả năng đánh chặn các mục tiêu khí động học.

Các tính năng kỹ- chiến thuật của tổ hợp đã được tiết lộ một phần. Cự ly bắn các mục tiêu đạn đạo- từ 12 km đến 40 km. Độ cao bay của mục tiêu bị đánh chặn- từ 2 km đến 30 km. Tốc độ mục tiêu - lên đến 4000 m / s hay 12 M.

Chúng ta có thể thấy những số liệu gần như vậy trong các tính năng của tổ hợp đa năng hơn là “Antey-4000” (xuất khẩu)– cự ly đánh chặn tên lửa đạn đạo lên tới 45 km, độ cao - tới 27 km và tốc độ tối đa của mục tiêu là 4800 m / s, hay 12M.

Quả là (“Anteyp-400”) có tốt hơn một chút thật. Nhưng lại đắt hơn rất nhiều.

Lê Hùng - Nguyễn Hoàng (dịch)

Nguồn: datviet.trithuccuocsong.vn