Thất bại ở Afghanistan, Mỹ đổ lỗi cho Nga để chữa thẹn

Tình báo Mỹ đang tìm cách đổ lỗi cho tình báo Nga làm hỏng chiến lược của Mỹ ở Afghanistan chỉ là cách Washington chữa thẹn cho sai lầm và thất bại..

Nga bị cáo buộc làm mọi cách buộc Mỹ phải trả giá nặng nề ở Afghanistan

Theo CNN, ngày 1/7, Bộ Quốc phòng Mỹ đã công bố báo cáo đánh giá về tình hình Afghanistan, trong đó Nga bị nhận diện là đã hợp tác với Taliban và các thế lực khác nhằm đẩy nhanh việc Mỹ rút quân khỏi Afghanistan.

"Kể từ tháng 2, Nga đã làm việc với chính quyền trung ương Afghanistan, các nước trong khu vực và Taliban nhằm tăng cường ảnh hưởng ở Afghanistan, đẩy nhanh việc Mỹ rút quân và giải quyết các thách thức an ninh phát sinh từ việc Mỹ rút quân...

Nga đã hỗ trợ chính trị cho Taliban để tăng cường ảnh hưởng với nhóm này, hạn chế sự hiện diện của quân đội phương Tây và khuyến khích các hoạt động của IS, mặc dù Nga công khai phủ nhận sự liên quan", Báo cáo của Lầu Năm Góc nhận định.

Báo cáo của Lầu Năm Góc còn đánh giá Moscow rất thâm hiểm khi thể hiện sự ủng hộ với thỏa thuận giữa Mỹ và Taliban được ký kết hồi tháng 2 vừa qua, vì điều đó "sẽ ngăn chặn sự hiện diện quân sự lâu dài của Mỹ" ở xứ A-phú-hãn.

Mỹ đã sai lầm nên thất bại trong cuộc chiến chống Taliban

Báo cáo mới nhất của Lầu Năm Góc về liên hệ của Moscow với Taliban và IS được đưa ra sau khi giới chức tình báo Mỹ cho rằng tình báo Nga đã treo tiền thưởng để các chiến binh Taliban giết binh sĩ Mỹ và Anh ở Afghanistan .

Ngạc nhiên là Tổng thống Donald Trump thì cho biết không nhận được báo của tình báo Mỹ về vấn đề này, thậm chí cho đây là "trò lừa bịp", song Ngoại trưởng Mike Pompeo - cựu Giám đốc CIA - lại khẳng định đó là sự thật.

Trong cuộc họp báo hôm 1/7, ông Pompeo đã bảo vệ quan điểm của tình báo Mỹ về việc Nga treo tiền thưởng để Taliban giết hại người Mỹ ở Afghanistan và cho biết đây là "câu trả lời chính xác".

"Chúng tôi đã trả lời chính thức và chính xác liên quan đến việc đảm bảo rằng các lực lượng của chúng tôi được yêu cầu giải thích hợp lý về mức độ của mối đe dọa, độ tin cậy của thông tin về mối đe dọa đối với chúng tôi ở đó".

Dù không bình luận cụ thể về nội dung thông tin của tình báo Mỹ, nhưng cựu Giám đốc CIA cho rằng cộng đồng tình báo Mỹ đã xử lý vấn để "cực kỳ tốt". "Chúng tôi thực hiện việc này một cách nghiêm túc. Chúng tôi xử lý vấn đề cực kỳ tốt".

Theo ông Pompeo, "việc Nga can thiệp vào Afghanistan theo cách bất lợi đối với Mỹ không có gì mới. Chúng tôi luôn nhận thức được những thách thức mà Nga đưa đến cho chúng tôi và điều đó tạo ra mối nguy hiểm cho Mỹ ở Afghanistan".

"Đó là lý do tại sao trong những năm qua chúng tôi đã dành rất nhiều thời gian để tìm cách giảm thiểu rủi ro cho các lực lượng của chúng tôi ở Afghanistan, điều mà không chính quyền nào trước đây làm được", ông Pompeo luận giải.

Người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ cũng cho biết, Mỹ đã "nói chuyện với Nga về cách làm giảm nguy cơ bạo lực từ Taliban đối với người Mỹ ở Afghanistan" và đó là một phần trong các cuộc đàm phán hòa bình giữa Mỹ với Taliban.

Trả lời câu hỏi vì sao Tổng thống Trump không nhận được báo cáo, Ngoại trưởng Pompeo cho hay, khi nào thông tin Nga treo thưởng Taliban để giết người Mỹ được cập nhật đầy đủ, được đánh giá đủ độ tin cậy, tổng thống sẽ được báo cáo chính thức.

"Khi mối đe dọa đủ nghiêm trọng, hậu quả từ mối đe dọa cực kỳ nghiêm trọng theo những thông tin được đánh giá là đủ độ tin cậy, chúng tôi đảm bảo rằng Tổng thống sẽ nhận được báo cáo và ông sẽ nhận thức đúng về điều đó".

Mỹ nông nóng rút khỏi vũng lầy A-phú-hãn nhưng không muốn ra đi trong ê chề

Mỹ tìm cách đổ lỗi cho Nga để chữa thẹn vì thất bại ở Afghanistan

Giới phân tích cho rằng, đến giờ phút này Mỹ không thể phủ nhận mình đã hoàn toàn thất bại trong cuộc chiến tại Afghanistan, mà nguyên nhân do Washington sai lầm cả về chiến lược và chiến thuật, cả khi lật đổ Taliban cũng như khi hòa giải với Taliban.

Thứ nhất, về chiến lược. Mỹ muốn xóa xổ Taliban nhưng lại biến Afghanistan thành đất sống và đất diễn cho Taliban

Theo lịch sử các học thuyết chính trị và khế ước xã hội, sức mạnh của một quốc gia được cấu thành bởi bốn yếu tố nền tảng là : Thể chế chính trị, Chủ quyền quốc gia, Cộng đồng dân tộc và Văn hoá dân tộc.

Trong đó hai yếu tố đầu được xem là cấu thành nền tảng sức mạnh cứng và hai yếu tố sau được xem là cấu thành nền tảng sức mạnh mềm. Thiếu hay yếu ở một trong bốn yếu tố đó, quốc gia sẽ thiếu sức mạnh.

Có thể thấy, tại Afghanistan, sau khi lật đổ chế độ của Taliban và xác lập một bàn cờ chính trị mới, Mỹ chỉ tập trung vào các yếu tố cấu thành nền tảng sức mạnh cứng mà bỏ quên các yếu tố cấu thành nền tảng sức mạnh mềm cho nhà nước Afghanistan.

Bởi cho đến nay tất cả các lực lượng chính trị thân Mỹ tại Afghanistan đều thiếu chủ thuyết chính trị - giá trị tinh thần của cộng đồng dân tộc, phát huy bản sắc của văn hoá dân tộc, tạo hình nên ý thực hệ cốt lõi cho một quốc gia.

Có thể khẳng định đây là sai lầm chết người trong chiến lược của Mỹ tại Afghanistan và nhờ lỗ hổng thiếu chủ thuyết của các lực lượng thân Mỹ mà Taliban nhanh chóng hồi sinh và mở rộng tầm kiểm soát ở xứ A-phú-hãn.

Mỹ không thể không giật mình khi hầu hết các bộ tộc ở Afghanistan đều thể hiện sự ủng hộ đối với Taliban, ngược lại thì chính quyền Afghanistan ngày càng mất dần nền tảng quyền lực và ngày một co cụm.

Trước đây, khi Taliban giành thế thượng phong tại Afghanistan trong thập niên 1990, thì Mỹ - vốn hỗ trợ các lực lượng Hồi giáo chống Liên Xô - đã làm ngơ trước sự hà khắc của chính quyền Taliban.

Thiếu chủ thuyết cho lực lượng thân Mỹ tại Afghanistan là sai lầm chiến lược của Washington

Nhưng sau khi xảy ra vụ khủng bố kinh hoàng ngày 11/9/2001, Mỹ lại chĩa mũi dùi vào Taliban, rồi cho quân tấn công Afghanistan, lật đổ chính quyền của Taliban. Rõ ràng đây là một sự trở mặt của Washington mà Taliban không dễ tha thứ.

Vì vậy, sau khi hồi sinh và thể hiện được tầm ảnh hưởng thì việc đầu tiên mà Taliban tiến hành chính là báo thù Mỹ. Với việc nắm được nền tảng quyền lực mềm, nhóm phiến quân còn nhận được sự giúp sức của nhiều lực lượng trong việc báo thù Mỹ.

Cho nên, đâu cần phải có tiền thưởng thì các chiến minh Taliban mới đi tìm người Mỹ ở Afghanistan để giết hại. Do đó, tình báo Mỹ cho rằng tình báo Nga treo thưởng để Taliban giết hại người Mỹ là chỉ là tìm cách biện minh cho sai lầm chiến lược của Mỹ.

Thứ hai, về chiến thuật. Mỹ đàm phán và ký kết trực tiếp thỏa thuận với Taliban và nhờ Taliban 'xử' IS-Al Qaeda

Nếu việc đàm phán và ký kết trực tiếp thoả thuận với Taliban là thất bại của Mỹ, vì nó đã biến chính quyền Kabul thành thực thể phái sinh khiến tiến trình chính trị cho Afghanistan luôn bế tắc,

Thì việc nhờ Taliban giúp "xử" IS-Al Qadae là sai lầm nghiêm trọng của Washington, vì Mỹ đã trao cho Taliban một nhiệm vụ bất khả thi khiến hòa bình cho Afghanistan luôn rất xa vời.

Làm sao mà Taliban làm điều đó và có thể làm điều đó, ngoại trừ cả Al Qadae và IS cùng được tham gia vào tiến trình chính trị Afghanistan, nghĩa là cả 3 tổ chức khủng bố này đều có mặt trong bàn cờ chính trị tương lai của Afghanistan.

Taliban không ngăn Al Qadae và IS sử dụng Afghanistan làm nơi ẩn náu để tiến hành các vụ tấn công khủng bố, vì khi Al Qadae và IS không thể sống và diễn ở A-phú-hãn thì Taliban không còn đường lùi, thậm chí như cá nằm trên thớt của Washington.

Khi Washington mệt mỏi và nôn nóng rút khỏi Afghanistan đã tạo cơ hội báo thù cho Taliban, nên nhóm phiến quân này đã chơi trò hai mặt. Một mặt cam kết với Mỹ từ bỏ Al Qadea, một mặt cam kết với Al Qadae duy trì quyết tâm chống Mỹ.

Ký thỏa thuận trực tiếp với Taliban là sai lầm chiến thuật của Washington

Với "kinh nghiệm" thực hiện các cuộc khủng bố trên đất Mỹ và ở những nơi có lợi ích Mỹ, mà đặc biệt là sự kiện ngày 11/9, rõ ràng Al Qadae có thể giúp Taliban báo thù Mỹ tốt nhất, nên quan hệ Taliban-Al Qadae mang cả tính cộng hưởng lẫn cộng sinh.

Theo báo cáo mới nhất của Lầu Năm Góc, Taliban vẫn tiếp tục duy trì liên kết với Al Qaeda trong nỗ lực phá hoại chính phủ Afghanistan, duy trì tấn công các lực lượng Mỹ và các mục tiêu phương Tây.

Như vậy, đâu cần tới "yếu tố Nga" mới có thể đẩy nhanh Mỹ khỏi Afghanistan, mà là Washington phải nôn nóng rút chân khỏi vũng lầy A-phú-hãn để tránh nhận thêm hậu quả từ sai lầm và thất bại sau 20 năm lật đổ nhưng không thể tiêu diệt Taliban.

Rõ ràng, việc tình báo Mỹ tìm cách đổ lỗi cho tình báo Nga đã làm hỏng chiến lược của Mỹ ở Afghanistan thực ra chỉ là cách Washington chữa thẹn cho sai lầm và thất bại của mình mà thôi.

 Ngọc Việt

 

Nguồn: Báo ĐẤT VIỆT