Taliban tấn công vũ bão, Mỹ và Anh đưa quân vào để sơ tán nhân viên

Hoa Kỳ và Anh hôm thứ Năm 12/8 cho biết sẽ gửi hàng nghìn binh sĩ đến Afghanistan để bảo vệ và giúp sơ tán nhân viên, trong lúc Taliban tấn công vũ bão.

Lực lượng đặc biệt Taliban

Lầu Năm Góc sẽ tạm thời cử thêm khoảng 3.000 binh sĩ trong vòng 48 giờ để giúp sơ tán nhân viên đại sứ quán.

Anh quốc sẽ triển khai khoảng 600 quân để giúp công dân nước này và các phiên dịch viên địa phương di tản.

"Quân đội sẽ ở đó để giúp việc giảm bớt nhân sự một cách có trật tự và an toàn. Tôi hy vọng rằng quân đội sẽ giúp đỡ trong các hoạt động di dời này nhưng sân bay quốc tế Hamid Karzai vẫn mở cửa, các chuyến bay thương mại tiếp tục cất cánh và hạ cánh tại sân bay. Vì vậy, quân đội không phải là phương cách duy nhất để vào hoặc ra khỏi Afghanistan," người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ned Price cho biết hôm thứ Năm.

Price bác bỏ quan điểm cho rằng đây là khúc dạo đầu cho một cuộc sơ tán.

Ông nói: "Đây không phải là một cuộc sơ tán hoàn toàn."

Trong khi đó, phía nam và phía tây của Kabul, các thành phố lớn thứ hai và thứ ba của Afghanistan đang có nguy cơ bị Taliban chiếm giữ.

Nhóm Hồi giáo tuyên bố quyền kiểm soát Herat gần với biên giới Iran, và có lo ngại Taliban sắp sửa chiếm luôn Kandahar ở phía nam.

Tại Kandahar, một chỉ huy Taliban nói với Reuters rằng hầu hết các khu vực của thành phố nằm dưới sự kiểm soát của Taliban nhưng giao tranh vẫn diễn ra.

Nếu Kandahar rơi vào tay các chiến binh, đây sẽ là tổn thất lớn nhất đối với lực lượng an ninh Afghanistan.

BBC đưa tin Taliban đã chiếm giữ các thành phố Ghazni và Herat hôm thứ Năm.

Việc chiếm lấy Ghazni quan trọng về mặt chiến lược làm tăng khả năng Taliban có thể chiếm thủ đô Kabul.

Herat, đã bị bao vây trong nhiều tuần, cũng là một chiến thắng lớn cho Taliban. Đây là thành phố lớn thứ ba của Afghanistan, nằm trên các tuyến đường thương mại cổ xưa quan trọng và được coi là cửa ngõ vào Iran.

Hoa Kỳ và Đức đã kêu gọi công dân của họ rời khỏi Afghanistan ngay lập tức.

Đức đã đe dọa sẽ chấm dứt hỗ trợ tài chính hàng năm trị giá 500 triệu USD cho Afghanistan nếu Taliban giành được quyền kiểm soát hoàn toàn đất nước.

Hàng nghìn người đang sống trong các trại tạm bợ ở Kabul sau khi chạy trốn khỏi lực lượng nổi dậy Taliban NGUỒN HÌNH ẢNH,AFP

Taliban lấn lướt

Hôm thứ Tư, Afghanistan đã thay thế Tổng tư lệnh quân đội, Tướng Wali Mohammad Ahmadzai, người mới chỉ giữ chức vụ này từ tháng Sáu.

Gần một phần ba trong số 34 thủ phủ của đất nước hiện nằm dưới sự kiểm soát của Taliban.

Ngay cả khi Taliban cai trị đất nước trước đây, họ không bao giờ kiểm soát toàn bộ miền bắc. Lần này, họ tỏ ra quyết tâm chiếm miền bắc hoàn toàn trước khi chuyển sự chú ý sang Kabul.

Lực lượng nổi dậy đã di chuyển với tốc độ nhanh, chiếm giữ các vùng lãnh thổ mới gần như hàng ngày, khi quân đội Mỹ và các nước khác rút lui sau 20 năm có mặt.

Giao tranh ác liệt cũng được báo tại thành phố Kandahar hôm thứ Tư. Taliban tuyên bố đã chiếm nhà tù của thành phố, mặc dù điều này chưa được xác nhận.

Ở thành phố Lashkar Gah, thủ phủ của tỉnh Helmand, các chiến binh đã chiếm trụ sở cảnh sát.

Hơn 1.000 dân thường đã thiệt mạng ở Afghanistan trong tháng qua, theo LHQ.

Taliban, kiểm soát hầu hết Afghanistan từ năm 1996 đến 2001, bị lật đổ vì chứa chấp trùm khủng bố al Qaeda Osama bin Laden sau ngày 11/9/2001.

Nhóm này muốn đánh bại chính phủ do Mỹ hậu thuẫn và áp đặt lại luật Hồi giáo nghiêm ngặt.

Các tay súng Taliban có thể cô lập thủ đô Kabul của Afghanistan trong 30 ngày nữa và có thể chiếm lấy thủ đô này sau 90 ngày nữa, một quan chức quốc phòng Mỹ giấu tên nói với Reuters hôm thứ Tư dẫn nguồn tin tình báo Mỹ.

Cùng ngày 11/8, báo Mỹ Washington Post cũng dẫn lời các nguồn giấu tên nói Mỹ đánh giá Kabul sắp sụp.

Theo tờ báo này, một quan chức giấu tên nói rằng quân đội Hoa Kỳ đánh giá sự sụp đổ có thể xảy ra trong vòng 90 ngày. Những người khác nói với báo rằng sụp đổ có thể xảy ra trong vòng một tháng.

Tất cả đều là các nguồn không nêu tên nhưng thông điệp gửi ra cho các cơ quan truyền thông lớn là rất rõ, rằng chính quyền Mỹ có vẻ không tin rằng Kabul có thể cầm cự quá vài tháng nữa.

'Chiến đấu vì tổ quốc'

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã kêu gọi chính phủ Afghanistan "chiến đấu cho tổ quốc" trong lúc Taliban tiếp tục đẩy mạnh tấn công.

Taliban được cho là hiện kiểm soát 65% đất nước.

Tổng thống Mỹ nói với các phóng viên tại Nhà Trắng vào tối thứ Ba rằng: "Các nhà lãnh đạo Afghanistan phải tập hợp lại với nhau."

"Họ phải chiến đấu cho chính họ, chiến đấu cho quốc gia của họ," Joe Biden nói.

Tổng thống Afghanistan, Ashraf Ghani, hôm thứ Tư đã đến tỉnh Balkh bị bao vây để tìm kiếm sự hỗ trợ của hai lãnh chúa ở đó nhằm đẩy lùi cuộc tiến công của Taliban.

BBC