Quyết thoát khí đốt Nga, Ukraine tự hại mình?

Việc Kiev cố gắng thoát khỏi sự phụ thuộc vào khí đốt Nga chẳng khác nào lấy súng tự bắn vào chân mình.

Theo Tass ngày 29/7, Phát ngôn viên của Tổng thống Ukraine Andrey Gerus cho biết, nước này đang cố gắng lấp đầy các kho dự trữ khí đốt tự nhiên dưới lòng đất để chuẩn bị cho mùa đông mà không cần trung chuyển nhiên liệu Nga.

“Nếu bạn đã sẵn sàng cho trường hợp xấu nhất, điều đó rất có thể sẽ không xảy ra. Vì vậy, chúng tôi đang chuẩn bị để có đầy đủ các cơ sở lưu trữ khí đốt, và sử dụng tài nguyên này để trải qua mùa đông mà không cần quá cảnh khí đốt giúp Nga”, ông Andrey Gerus tuyên bố.

Theo ông Gerus, các cơ sở lưu trữ khí đốt dưới lòng đất của Ukraine đang được lấp đầy bằng khí đến từ Đông Âu, cũng như từ các doanh nghiệp tư nhân. Theo Ukrtransgaz, các cơ sở lưu trữ dưới lòng đất của Ukraine đã được lấp đầy 50%, tương đương 15,5 tỷ mét khối.

Trước đó, Naftogaz tuyên bố rằng, để trải qua mùa đông trong trường hợp chấm dứt hợp đồng quá cảnh khí đốt với Nga, Ukraine cần bơm thêm 20 tỷ mét khối khí vào các cơ sở lưu trữ.

Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak ngày mới đây đã đề xuất gia hạn hợp đồng vận chuyển khí đốt của Nga sang châu Âu qua lãnh thổ Ukraine thêm một năm. Hợp đồng cũ sẽ hết hạn vào cuối năm nay.

“Chúng tôi đã đề xuất với các đồng nghiệp của mình để gia hạn hợp đồng hiện tại thêm một năm và vẫn giữ nguyên các điều khoản hiện có”, Bộ trưởng Novak nói với các hãng thông tấn Nga.

Ông Novak cho biết, Ukraine hiện chưa có phản ứng gì trước đề xuất trên.

Thỏa thuận quá cảnh khí đốt giữa Moscow và Kiev kết thúc vào cuối năm 2019 và hiện tại hai quốc gia này vẫn chưa thể thống nhất về những việc cần làm tiếp theo, trong khi một phần lớn khí đốt của Nga đi đến châu Âu quá cảnh qua Ukraine.

Giới phân tích cho rằng, việc Kiev cố gắng thoát khỏi sự phụ thuộc vào khí đốt Nga chẳng khác nào lấy súng tự bắn vào chân mình. Có hai vấn đề mà Ukraine nên cân nhắc.

Thứ nhất, Ukraine mới dự trữ được một nửa lượng khí đốt cần cho mùa đông. Một nửa còn lại Kiev sẽ xoay sở ra sao? Nên nhớ, giá khí đốt hiện tại ở Ukraine cao hơn rất nhiều so với giá khí đốt nhập từ Nga. Kiev sẽ phải tốn một khoản tiền rất lớn để có thể dự trữ đủ lượng khí đốt cần thiết.

Thứ hai, cuối năm 2019, hai đường ống dẫn khí – Nord Stream 2 nối Đức với Nga và Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ – không đi qua lãnh thổ Ukraine, dự kiến ​​sẽ đi vào hoạt động. Khi đó, Ukraine sẽ mất đi một nguồn lợi khổng lồ.

Đại biểu Quốc hội Ukraine – Vadim Rabinovich từng đưa ra dự đoán, nếu Nga hoàn thành hợp đồng vận chuyển khí đốt tới châu Âu thì nền kinh tế Ukraine sẽ sụp đổ.

Theo ông, trong trường hợp mất đi quá cảnh khí đốt của Nga, Kiev sẽ phải trả khoản một tiền khổng lồ cho việc duy trì đường ống dẫn khí không còn hoạt động.

“Ngày 1/1/2020, hợp đồng với Nga về việc cung cấp và đảm bảo khối lượng khí đốt sẽ kết thúc. Để duy trì cho một đường ống bỏ không, chúng tôi cần 3 tỷ USD mỗi năm. Hiện giờ chưa có hợp đồng mới nào được ký kết. Vậy thì chúng tôi sẽ còn lại gì?”, ông Rabinovich đặt vấn đề.

Trong khi Moscow vẫn đầy thiện chí với “người anh em” bằng cách gợi ý gia hạn hợp đồng, thì Kiev đang đứng trước khả năng tự tay dập tắt cơ hội đó bằng việc bắt giữ tàu chở dầu của Nga.

Thục Quyên